Veranderingen waar de hele planeet mee te maken heeft, vereisen een wereldwijde visie op samenwerking, rechtvaardigheid en verantwoordelijkheid. Kan de mensheid zo’n wereld vormgeven?

Man kijkt in tentoonstellingszaal naar een 3 meter hoge, gele wereldbol van bijenwas.

Nu de aarde zo snel opwarmt, krijgt de oude droom van het “designerklimaat” een nieuwe betekenis. Wat als we het teveel aan CO2 weer uit de lucht konden verwijderen? Wat als we de straling van de zon konden dimmen?

In een tentoonstellingszaal zit een man op een bankje. Achter hem staat een grote, zilverkleurige co2-afvangmachine.

Krankzinnige wetenschappers, laserstralen vanuit de ruimte, mysterieuze satellieten… de verbeelding is vaak krachtiger dan de wetenschappelijke of technische werkelijkheid.

Na Tweede Wereldoorlog volgde een periode van spanning tussen de twee supermachten; de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie. Ook het weer en het klimaat raakten verstrikt in deze “Koude Oorlog”. Volgens sommige onderzoekers was menselijke controle over de atmosfeer binnen handbereik.

Een tentoonstellingszaal mer daarin een hagelkanon. Het kanon lijkt wat betreft onderstel op een traditioneel kanon, maar het kanon zelf heeft een trechtervorm.

Vanaf 1850 leidde de ontdekking van een vroegere ijstijd in Europa tot discussies over de oorzaken van klimaatverandering. Deze discussies versterkten het idee dat menselijke activiteiten het klimaat konden veranderen. Een rotsvast geloof in de kracht van de vooruitgang raakte wijdverbreid.

Een schilderij waarop arbeiders en kranen zijn afgebeeld tussen het afval. Het is bruinkleurig en oogt deprimerend.

Wereldwijd beïnvloeden mensen en hun omgeving elkaar al duizenden jaren. Tot op de dag van vandaag wordt de natuur met specifieke ontwerpen en producten ‘getemd’ en winstgevend gemaakt.

Een landschap van boven gefotografeerd. Links de droge vlakte van een reservaat. In het midden loop een rechte lijn, met rechts daarvan een drukbevolkte stad met laagbouw en bomen.

De gevolgen van menselijk handelen op de natuur werden lang vooral op lokale schaal waargenomen. Het beeld van het klimaat als een globaal en complex systeem won vanaf de 20e eeuw sterk aan invloed. Dit was deels te danken aan de opkomst van de moderne klimaatwetenschap.

De ronding van de aarde gezien vanaf de ruimte, terwijl de zon ondergaat.

Hoofd curator Yassine Salihine neemt je aan de hand van 5 objecten mee in de tentoonstelling ‘Dance – design van een cultuur’.

Een foto van een oude computer uit de jaren 90.

Kleine feesten werden meerdaagse festivals met enorme line-ups van top-dj’s die tienduizenden euro’s per uur verdienen. De eerste experimenten bij de raves met springkussens en kermisattracties werden nu gigantische shows met uitzinnige decors, vuurwerk en theater in Las Vegas-stijl.

Een menigte mensen bij een concert met groene laserlichten.

In Nederland ontstaat in Rotterdam in de jaren 90 gabber als een nieuwe loot aan de tak van de dance.

Foto van een professionele draaitafel.

De apparaten waarmee elektronische muziek in het begin werden gemaakt besloegen hele kamers. De ontwikkeling van transistoren en chips leidt tot een steeds snellere miniaturisering en daarmee ook prijsverlaging van elektronische instrumenten als synthesizers en drumcomputers.

Talrijke elektronische instrumenten, synthesizers en draden.

Bevrijding zit ingebakken in elektronische dansmuziek. Het is gemaakt om je vrij te doen dansen. De pompende four-on-the-floor-beat wekt een trance op die je al je zorgen van de week en het leven doet vergeten.

Mensen staan in een donkere kamer met rode verlichting.

Het uiterlijk van seksspeeltjes zegt veel over hoe we op dat moment over lust en bevrediging denken.

Je eerste kus. Die vergeet je niet. Hoe zoet, nat of slecht die ook was.

Niet blij met je lijf? Doe er dan wat aan. Het lijkt hét credo van ons door perfecte lichamen geobsedeerde tijdperk. Maar is het lichaam wel zo maakbaar?

Laat de inhoud van een bouquetreeksboek nog genoeg aan de verbeelding over, de kaft windt er geen doekjes om: dít is het imago van de ‘ideale man’. Wat zegt dat over onze beeldvorming?

Zeven nachten met de sjeik, Een kus in het maanlicht, Een erfgenaam voor de koning. De guilty pleasures vol verlangens, verleidingen en happy endings zijn nog altijd razend populair.

Vier kleine woorden met een grote betekenis. Woorden die je het liefst van de daken schreeuwt als je ze voelt, maar die je misschien niet meteen durft uit te spreken.

Vlinders in je buik, geen hap door je keel krijgen, de hele dag dagdromen en iedere vijf minuten je telefoon checken om te kijken of je een nieuw berichtje hebt ontvangen: verliefd zijn is magisch.

Het hart kent vele betekenissen.

We zijn geconditioneerd met het idee dat samen een kind krijgen de puurste vorm van verbinding is. Toch is papa of mama worden lange tijd helemaal geen keuze geweest, het hoorde er ‘gewoon’ bij. Ook de kijk op het ouderschap zelf is in de loop der jaren veranderd.

Bij een huwelijk zijn eigenlijk maar drie dingen belangrijk: jij, je geliefde en jullie liefde voor elkaar. Toch spelen er op de achtergrond veel meer factoren mee.

Je familie kun je niet kiezen, je vrienden wél. Veel mensen houden er naast hun biologisch familie ook een zelfgekozen familie op na, een chosen family.

Ze zoeven door de stad op hun snelle fietsen, hij op de heren- en zij op de damesuitvoering. Allebei gehuld in een pufferjack en met identieke sneakers aan. Het suffe ANWB-stel in een hippe jas.

We zijn allemaal opgegroeid met verhalen en clichés die ons beeld van de liefde onbewust hebben beïnvloed. Ontworpen liefde onderzoekt deze clichés en laat zien hoe design ons stuurt in het vinden én consumeren van liefde.

Over stroomlijning, zowel de ontwerpstijl als het wetenschappelijke fenomeen, is en wordt nog steeds veel geschreven. Een selectie aan historische boeken van conservator Tomas van den Heuvel.

Via reclames bereiken ons vandaag de dag vooral westerse en binaire ideeën over gender en scheren.

Tegenwoordig worden sportschoenen ontworpen om je steeds betere prestaties te laten leveren.

Van nature worden je hersenen goed beschermd door je schedel. Onze hersenpan is echter niet bestand tegen een harde inslag tijdens een ongeluk of door kogels.

In onze auto’s zijn we afgesloten van de wereld om ons heen en gaan we vaak zo snel dat we zelfs niet kunnen zien wie er naast ons rijdt.

Een punt, een pijl of een druppel op een kaart op je telefoon; dat is hoe je vandaag de dag aangeeft waar je lichaam zich bevindt. Maar wie kan zich de telefooncel nog herinneren?

Vaker dan we ons misschien bewust zijn, gaat ontwerp de grens van ons lichaam over.

Terwijl de fiets vanaf de eeuwwisseling in andere landen vooral gebruikt werd door arbeiders, zorgde het feit dat Koningin Wilhelmina graag fietste ervoor dat de fiets een vervoersmiddel werd voor iedere sociale laag. Hierdoor werd de fiets iets typisch Nederlands.

Je draagt een ring direct op je huid, maar deze is tegelijkertijd voor iedereen zichtbaar. Verbondenheid met een ander, een persoon of een groep kun je daardoor goed tonen met een ring.

Dat je eet met mes, vork en lepel is voor veel mensen normaal.

We scheppen, planten en harken erop los, om daarna de tuin te bewateren en te laten groeien. De gieter is hiervoor een typisch en herkenbaar ontwerp.

De regels bepalen niet alleen het spel, ze bepalen ook hoe je je als speler met de bal kunt bewegen over het veld.

Curvy billen en heupen, een wespentaille of een fitboyfiguur; door de eeuwen heen is het ideaalbeeld van ons lichaam vaak veranderd. Door middel van onderkleding proberen we zo dicht mogelijk bij dat ideaalbeeld te komen.

Een van de meest persoonlijke ontwerpen bevindt zich op je eigen hoofd.

Hoe werkt de vleugel van een vliegtuig?

Zonneauto’s moeten zo efficiënt mogelijk zijn en worden daarom helemaal gestroomlijnd. In deze video vertelt Luc Evertzen van Solar Team Twente je meer over het belang van stroomlijning bij zonneauto’s.

Wielrenster Ellen van Dijk is zevenvoudig wereldkampioen en zette in 2022 het werelduurrecord op haar naam. In deze video vertelt ze waarom stroomlijning voor haar belangrijk is.

In de zoektocht naar de ideale stroomlijn wordt vaak gekeken naar de natuur. Maar waar hebben we het eigenlijk over als we het hebben over gestroomlijnde dieren?

Wat is een stroomlijn? En wat is luchtweerstand? In deze video legt Thijs van Druenen van Technische Universiteit Eindhoven je de basis uit.

Juist in onze tijd van klimaatontwrichting en brandstofschaarste staat het terugdringen van luchtweerstand weer hoog op de agenda van ontwerpers.

Aero-of hydrodynamica is cruciaal voor snelheidssporten als zwemmen, wielrennen, schaatsen, bobsleeën en skiën.

Het gestroomlijnde design ging in zijn hoogtijdagen samen met bepaalde moderne idealen.

De stroomlijn werd populair in de jaren 30, en dat was geen toeval.

Nieuwe, gestroomlijnde voertuigen werden in advertenties en reclames vaak aangeprezen als de toekomst van het vervoer. Stroomlijntreinen, -auto’s, -vliegtuigen en -boten kregen zo een iconische status.

De stroomlijn kondigde een nieuw soort moderniteit aan.

In veel vroege experimenten werd de luchtweerstand van verschillende vormen met elkaar vergeleken om zo de perfecte vorm te achterhalen.

De nieuwe mogelijkheden voor vooruitgang hadden grote invloed op de kunst en de populaire cultuur.

De term “stroomlijn” komt oorspronkelijk uit de wetenschap en de techniek, maar wat is het?

Leren van de natuur dus toch heel nuttig zijn om aerodynamische ontwerpen te maken.

Waarom heet de tentoonstelling BodyDrift? Wat zijn de belangrijkste thema’s van de tentoonstelling? En hoe ziet conservator Fredric Baas de toekomst van het menselijk lichaam? Je ontdekt het in dit korte interview.

TV-helm van Walter Pichler in Design Museum Den Bosch in de tentoonstelling BodyDrift. Foto door Ben Nienhuis

De werken in het deel ‘Better Bodies’ van de tentoonstelling BodyDrift – Anatomies of the Future delen een fundamenteel vertrouwen in het menselijk lichaam. Het lijf wordt hier uitgebreid, verfraaid, verdedigd en bewapend; het is klaar voor de toekomst.

Better Bodies, letters door Bart Hess, foto door Ben Nienhuis