Ontworpen liefde

Lust – Het lichaam

12 september 2023
Uit de tentoonstelling

Laat de inhoud van een bouquetreeksboek nog genoeg aan de verbeelding over, de kaft windt er geen doekjes om: dít is het imago van de ‘ideale man’. Wat zegt dat over onze beeldvorming?

Clichébeeld
Vanaf de jaren 80 neemt de populariteit van de bouquetroman een vlucht, als warme broodjes gaan de boeken over de toonbank. Covers spelen hierin een cruciale rol en worden daardoor steeds explicieter en over de top. Denk: blonde (half)naakte adonis en mooie vrouw in een wilde omhelzing. Het clichébeeld van de actieve, dominante man en de passieve, onderdanige vrouw wordt hiermee maximaal versterkt.

Hallo Fabio
Joanna Lindsey, een van de bekendste auteurs uit die periode, maakte veelvuldig gebruik van de covers met passievolle omhelzingen. De illustraties werden gemaakt door Elaine Duillo. Zij heeft de wereld kennis laten maken met het Italiaanse model Fabio Lanzoni. Lanzoni heeft op honderden boekcovers gestaan en is daarmee onlosmakelijk met het genre verbonden. Met Lanzoni als boegbeeld werd de bouquetroman nóg iconischer.

Lichaam als object
Van schilderijen en beelden, tot objecten en keramiek: het lichaam wordt in kunst en design eindeloos vaak afgebeeld. Daarbij ligt objectificatie op de loer. Het probleem van objectiveren is dat het lichaam zo altijd op eenzelfde manier ten tonele komt, namelijk: als witte vrouw. Dit beeld is afkomstig van een andere dominante groep: de heteroseksuele, witte man en male gaze. Het lichaam verliest hierdoor alle autonomie en agency en wordt haast inwisselbaar.

Meer diversiteit
Gelukkig ondergaat de bouquetroman de laatste jaren een transformatie, op inhoud én design. Zo zijn er boeken met interraciale en homoseksuele relaties, geschreven door auteurs met cultureel en seksueel diverse achtergronden. En de heteronormatieve omhelzing op de cover? Die wordt inmiddels ook met verve door anderen geclaimd.

Frisse blik
Ondanks de toegenomen diversiteit, fungeert het lichaam op de boekcovers en in de kunst- en designwereld nog steeds als object. Bedoeld om de kijker te laten genieten van schoonheid, seksuele verlangens en lusten te bevredigen. Maar nu ook om onze ogen te openen voor andere mogelijkheden, behoeften en lusten.