Internationaal reizen en wereldwijde communicatie namen vanaf het einde van de jaren 90 toe. Juist toen wist een handvol sneakeren streetwearfanaten de grote sportmerken te bewegen oudere modellen opnieuw uit te brengen met soms nieuwe kleurstellingen in beperkte oplagen. Merken die zich nog niet buiten het domein van de pure sportkleding waagden, waren bereid experimentele hubs op te zetten voor nieuwe ideeën.
Een goed voorbeeld is Nike’s team co.jp. Deze bedrijven gingen ook partnerships aan met een aantal kleine retailers en werkten samen met progressieve modeontwerpers die weer hun eigen volgers hadden. Deze kleinschalige initiatieven riepen een gevoel van exclusiviteit op en vormden de springplank naar een aanzienlijke markt voor zeldzame modellen.
Harajuku streetwear
Eind jaren 90 vond er een belangrijke verschuiving plaats in de sneakercultuur van Tokio. Meeliftend op de geldende streetstyle-cultuur die ‘Urahara’ heette (vernoemd naar Harajuku, een stadsdeel van Tokio), kwam er een zekere belangstelling voor hoogwaardige streetwear en specifieke verzamelobjecten. Dit had tot gevolg dat het merendeel van de sportmerken, zo niet alle, op zoek ging naar creatieve geesten als Hiroshi Fujiwara en Hommyo Hidefumi om mee samen te werken, en er werden specifieke Japanse teams of collectieven opgericht. Een van de eerste sneakers in limited edition werd uitsluitend voor de Japanse markt ontworpen en uitgebracht.
Early Fashion collaborations
In Tokio ontstonden de eerste en langstlopende samenwerkingen op het gebied van mode en sportschoenen. Designer Junya Watanabe van Comme des Garçons en Nike brachten in 1999 hun eerste samenwerking op de markt, de Nike Zoom Haven. De Puma-lijn van Miharayasuhiro begon in 2000 en in 2002 presenteerden Yohji Yamamoto en Adidas hun samenwerkingsmerk Y-3.
Iconen creëren iconen
Grote namen uit de wereld van muziek, sport en kunst sloegen de handen ineen om exclusieve sneakers te ontwerpen door het herontwerpen van iconische modellen of door hun eigen lijn te beginnen. Dat had veel impact op de waarde van sneakers. De combinatie van het aanzien van een beroemdheid en de wijdverspreide vraag naar exclusieve producten leidde tot een hoge status en markt voor dit soort samenwerkingsverbanden, vergelijkbaar met die van luxeartikelen. Naarmate de verkoop en loterijen van limited editions meer en meer online plaatsvond, werden vanaf 2016 doorverkoopplatforms opgericht die zorgden voor een wereldwijde miljardenomzet in deze branche.
For Love or Money
For Love or Money is een van de zeldzaamste en waardevolste samenwerkingen in de sneakerbranche, opgericht in 2005 door Nike’s Skateboardingafdeling (Nike SB) en graffitikunstenaar Futura 2000. In hetzelfde jaar werd de chaotische toeloop voor een nieuwe Nike SB-samenwerking in New York de ‘Sneaker Riot’ genoemd. De merken realiseerden zich dat er vraag was naar moeilijk verkrijgbare sneakers en brachten een bepaald model in beperkte aantallen uit. Zo ontstond er een run op deze exclusieve productie. Ze gingen in zee met kleine onafhankelijke winkeliers die hun eigen aanhang hadden, waarna bepaalde sneakers nog gewilder werden en de waarde voor de doorverkoop navenant steeg.
Design-experimenten
Ooit een zeldzaamheid op de internationale catwalks, maar inmiddels zijn sneakers daar niet meer weg te denken. In de afgelopen jaren was er een drastische toename van samenwerkingswerkingsverbanden tussen mode- en sportmerken. Sinds sneakers niet langer puur voor de sport worden gebruikt, hebben modeontwerpers kunnen experimenteren met vorm en ontwerp. Nieuwe onlineplatforms hebben de sneakerontwerpen naar het virtuele domein gehaald, waar ze cybersneakers creëren en verkopen. Ook belichten ze hypothetische projecten die de traditie van de footwear uitdagen.
Meer Artikelen
Ze sneaken je kast in… sneakers
Nancy Bocken is hoogleraar Sustainable Business aan de Universiteit Maastricht. Voor de Derde Verdieping duidt ze de impact van de mode-industrie op het milieu én deelt ze tips hoe zowel de overheid, sneakermarken en sneakerliefhebbers duurzamere keuzes kunnen maken.
Op het snijvlak van duurzaamheid en design
Schoenen van duurzame materialen zoals appelleer, paddenstoelenleer en gerecycled rubber zien we steeds vaker terug als alternatief voor dierlijk leer. Waar ligt de potentie en waar liggen de uitdagingen?
Mijn schoenen vertellen leugens over mijn kindertijd
Een reflectie op de workshop PORTAL 012 van Elisa van Joolen, door schrijfster Emma van Meyeren en fotograaf Nikola Lamburov.
Hoe we de wereld stuk rennen met onze hardloopschoenen
In een wereld waar het draait om minimale marges tussen winst en verlies, delft het milieu vaak het onderspit. Fabrikanten denken vooral in winst, niet in verlies en al helemaal niet in verlies voor de planeet. Dat geldt ook voor de maker van je hypermoderne stampers.
NFT’s van virtuele sneakers
Nike, Adidas en Puma, maar ook nieuwe merken richten zich erop: NFT sneakers oftewel virtuele sneakers.
Waarom kunnen sneakers niet genderneutraal zijn?
Titi Finlay is een Londense content creator, sneakerhead en sneakeractivist. Voor de Derde Verdieping probeert ze een antwoord te geven op de vraag waarom sneakers niet genderneutraal kunnen zijn.
Controversiële sneakers
Sommige werden verboden, terwijl andere hele sterke gevoelens oproepen, en dan zijn er ook nog rechtszaken tussen makers en merken.
Het tentoonstellingsontwerp van Koehorst in ’t Veld
Ontwerpers Jannetje en Toon vertellen over het concept achter het tentoonstellingsontwerp, de details en uitdagingen.
Feiten uit de sneakerindustrie
De sneakerindustrie is gigantisch. In 2021 alleen al zijn er 1,2 miljard sneakers wereldwijd verkocht, bijna tweemaal zoveel als in 2012.
Sneaker dictionary
In onze sneaker dictionary vind je een overzicht van de belangrijkste, meest gebruikte en soms ook gewoon leukste woorden.
Sneakeranatomie
De zool van een sneaker kan iedereen aanwijzen, maar wat is een upper? Waar zit de snor? En wat hebben het oogje en de veterstift gemeen? Ontdek het in deze sneakeranatomie.
Sneakers vanaf de jaren ’00
Nog steeds blijft de sneaker onverminderd populair, zeker onder jongeren. Wereldwijd blijven subculturen specifieke modellen aan hun dagelijkse ‘uniform’ toevoegen.
Sneakers in de jaren ’90
In de jaren 90 kreeg de sneaker voet aan wal in Nederland dankzij gabbers en bubbling, maar ook in Londen ontstond een unieke manier om de sneaker te stylen.
Sneakers in de jaren ‘80
In de jaren 80 ontstonden de eerste samenwerkingen. Dit bleef echter niet beperkt tot rolmodellen, ook de eerste collab met een winkel ontstond in deze tijd.
Sneakers in de jaren ‘70
Sneakercultuur is overal dankzij de invloed van jongeren uit achterstandswijken in grote steden. Zij hadden de hand in het verheffen van de sneaker van pure sportschoen tot felbegeerd stijlicoon.
Kijktip: het ontstaan van sneakercultuur
Sneakercultuur is inmiddels een wereldwijd fenomeen, maar ontstond lokaal, nog voor de opkomst van het internet. In de serie Sole Origins word je meegenomen naar steden die hier grote impact op hebben gehad.
Uit de tentoonstelling: introductie
Maar weinig voorwerpen zijn zo universeel en veelzijdig als de sneaker. Daarmee is het het onbetwiste culturele symbool van onze tijd, die een brug slaat tussen cultuur, ontwerp, mode, muziek en technologie.
Uit de tentoonstelling: style
Met dank aan de invloed van jongeren uit achterstandswijken in grote steden is de sneakercultuur is overal. Zij hadden de hand in het verheffen van de sneaker van pure sportschoen tot felbegeerd stijlicoon.
Uit de tentoonstelling: performance
De meeste sportschoenen die we als baanbrekend beschouwen, zijn ontwerpen voor de optimalisatie van sportprestaties. Uitgangspunten voor ontwerpers zijn eigenschappen als grip, pasvorm, stabiliteit, demping en energy-return.
Uit de tentoonstelling: duurzaamheid en circulair design
De sneakerindustrie is milieubelastend, maar inmiddels zijn er veel hoopgevende projecten in gang gezet om deze problemen aan te pakken.
