De Derde Verdieping

Radical Austria | Everything is Architecture

Welkom op de Derde Verdieping bij de tentoonstelling Radical Austria: Everything is Architecture. Hier ontdek je de geestverruimende, grensverleggende en maat­schap­pij­­kritische werken van de Oostenrijkse avant-garde in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw. Deze groep Oostenrijkse ontwerpers liet zich niet begrenzen door traditionele ontwerpdisciplines en maakte gebouwen, omgevingen, objecten, mode, performances, meubilair en zelfs ervaringen.

Radical Austria – Everything is Architecture is een tentoonstelling over deze recente geschiedenis, met werken die actueler en relevanter dan ooit zijn. De Oostenrijkse ontwerpers speculeerden en experimenteerden al vroeg met cybernetica, ruimte­vaart, drugs, popcultuur, media, gender, feminisme en milieuproblematiek.

Deze tentoonstelling was in het museum te zien van 5 juni t/m 3 oktober 2021.

Artikel

Zó Posthuman (2): Capsules: de ‘bubbels’ van de Sixties

In wat ook wel ‘the Inflatable Era’ wordt genoemd, werd opblaasbare architectuur vervaardigd als voorwaarde voor een nieuwe, nomadische levenswijze. De ruimtevaart diende als inspiratiebron voor deze capsules. Zijn deze hightech hide-outs echter posthuman, of juist niet?

Artikel
Video

Collegereeks over de Oostenrijkse avant-garde-traditie

“A little world in which the big one holds its tryouts”, zo beschrijft gastcurator en hoogleraar Bart Lootsma de ont­wik­keling van Oostenrijkse avant-gardebewegingen in de twin­tig­ste eeuw. In deze lezingenreeks plaatst Lootsma het ‘Radicale Oostenrijk’ van de jaren zestig in de context van de lange Oostenrijkse traditie van kunst en architectuur.

Artikel

Digitale catalogus

Bij bezoek aan de tentoonstelling krijg je de catalogus mee. Hierin vind je zowel de bij­schriften van alle werken die op zaal te zien zijn, als inhoudelijke teksten ter toelichting van be­lang­rijke makers en thema’s. De digitale versie is hier te bekijken.

Video

Rondleiding Bart Lootsma

Curator en architectuurhistoricus Bart Lootsma leidt je rond door de tentoonstelling Radical Austria: Everything is Archi­tec­ture. Hij staat hierbij stil bij verschillende sleutel­werken van de Oostenrijkse ontwerpers die actief waren in de jaren 60 en 70.

Artikel

Zó Posthuman (1): Open je ogen

Posthuman; als je ogen eenmaal geopend zijn zie je het overal. Maar wat is het eigenlijk? In deze terugkerende reeks legt conservator Fredric Baas het uit. In de eerste column focust Baas zich op het veranderende menselijke lichaam, iets wat Oostenrijkse ontwerpers in de jaren zestig al onderzochten.

Artikel
Video

Kijktip: reportages en docu’s uit het ORF-archief

Parallel aan de tentoonstelling presenteert architekturtheorie.eu een selectie van films over en door de protagonisten van de ten­toon­stelling, oor­spron­kelijk gemaakt voor en uit­ge­zon­den door het ORF. De films zijn vaak net zo radicaal als de mensen, ideeën en het werk in de ten­toon­stelling.

Podcast

5 podcast-tips over Oostenrijk in de jaren zestig

Nog geen genoeg van de de wilde jaren 60 in Oostenrijk? Beluister dan de podcast-tips die we hier voor je onder elkaar hebben gezet. Van de acties van feministisch icoon VALIE EXPORT tot Gernreichs monikini, en van Wolf D. Prix’ revolutionaire idealen tot Wilhelm Reichs ongewone ideeën over seksuele bevrijding.

Video

Virtuele Expeditie

Van psychedelische opblaasgebouwen tot schockerende per­formances en van cultische steden tot cybernetische mode. Bart Lootsma en Jeroen Junte nemen je mee in de tentoon­stelling en gaan in gesprek met ex­perts van deze periode in de designgeschiedenis.

Artikel

Cultische steden

De behoefte aan radicale verandering mani­fes­teerde zich in het naoorlogse Oosten­rijk in een serie megalomane stads­ont­werpen. Deze pro­jecten delen een obsessie met technologie en infrastructuur en een drang om compleet nieuwe manieren van samenleven te creëren.

Artikel

Aktionisme

Het Aktionisme is de geheel eigen, Oosten­rijkse variant van de performancekunst. Door middel van choreografieën met naakte licha­men, verf en bloed in combinatie met luide muziek brachten zij de deelnemers en het publiek in een roes.

Artikel

Gerealiseerde manifesten

De ontwerpers en kunstenaars in de Oosten­rijkse avant-garde waren geobsedeerd door theorieën over maatschappelijke verandering. Hoewel hun manifesten vaak erg radicaal waren, werden opvallend veel concrete projecten gerealiseerd.

Artikel

Alles is architectuur

Met zijn manifest Alles ist Architektur rekent Hans Hollein af met de traditionele definitie van architectuur: “Onze inspanningen zijn ge­richt op het milieu als geheel en op alle media die dat bepalen. Zowel de televisie, het kunst­matige klimaat, de transporten, de kleding, de telefoon en de woning.”

Artikel

Kunst und Revolution

De optredens van de Aktionisten zorgden steeds vaker voor schandalen. Dit culmineerde in 1968 in de happening Kunst und Revolution die in het kader van studenten­protesten georga­ni­seerd werd door de kunstenaar Peter Weibel en plaatsvond in een prominente collegezaal van de Weense universiteit.

Artikel

Schöner Wohnen

‘Schöner Wohnen, of de vernietiging van de bewoonbare doodskist’ is een film die ar­chi­tec­tuur­collectief Salz der Erde in 1971 maakte, en waarin het ideaal van het gelijknamige smaak­vol-burgerlijke woon­tijd­schrift genadeloos onderuit wordt gehaald.

Artikel

Lichaam en seksualiteit

In de jaren zestig werd het lichaam het uitgangspunt voor een radicale herbezinning op architectuur, design, mode en kunst. De grenzen tussen die disciplines verdwenen steeds meer.

Artikel

Waarneming

In de jaren zestig en zeventig veranderen nieu­we media als radio, telefoon en tv de relatie tussen mens en omgeving. De impact op de menselijke ervaring van de omgeving, maakt waarneming een belangrijk thema voor veel kunstenaars en ontwerpers in deze periode.

Artikel

Cybernetische steden

Het besef dat de cybernetica het functioneren van design, architectuur en stedenbouw ingrijpend zou gaan beïnvloeden, was in Oostenrijk al vroeg aanwezig. Over de consequenties daarvan wordt in tal van projecten gespeculeerd.

Artikel

Prototypen

De prototypen van Walter Pichler zijn perfect uitgevoerde en functionerende meubels en ge­bruiks­voorwerpen. Door bepaalde effecten van het gebruik van dagelijkse objecten te benadrukken, laten deze prototypen de kille en ver­vreemdende werking ervan zien.

Artikel

Feedback architectuur

In een serie experimenten van Coop Himmel­b(l)au wordt onderzocht hoe menselijke proefpersonen op intensieve media-ervaringen reageren en hoe deze reacties teruggekoppeld kunnen worden naar die media.

Artikel

Mind Expanders

Van 1967 tot 1971 werkt Haus-Rucker-Co aan het Mind Expanding Program. Het programma heeft als doel om het menselijk bewustzijn en de gebouwde omgeving op verschillende niveaus uit te breiden.

Artikel

Klima-zones

De oliecrisis en de milieuproblematiek leiden internationaal tot een herbezinning op de technologische fascinaties van de avant-gardes van de jaren zestig. Vooral Haus-Rucker-Co reflecteert met grote in­stal­la­ties op de consequenties van milieuvervuiling.