Geen vorm maar sfeer
In de traditie van goth worden beelden, symbolen en stijlen naar hartenlust gemengd – het resultaat is een gedragen sfeer, die de fantasie prikkelt en de duisternis creëert. Goth is geen stijl in de traditionele zin, maar een gevoel; het gaat niet om vorm, maar om sfeer.
Een van de belangrijkste sfeerbepalers in de traditie van goth wordt vaak omschreven met de Engelse term haunting, spookachtigheid. Kenmerkend voor de gothic traditie is de suggestie dat een spook uit het verleden het heden komt verstoren. De ruïne vormt daarvan een belangrijk symbool. Met de juiste stemming en de juiste sfeer wordt een afbrokkelende kerk of tempel een melancholische plaats van verval, of juist een dreigend doolhof waar de doden tot leven komen.
“Atmosphere is the all-important thing, for the final criterion of authenticity is not the dovetailing of a plot but the creation of a given sensation.” — Horrorschrijver H. P. Lovecraft, Supernatural Horror in Literature, 1927
In de traditie van goth is de sfeer vaak belangrijker dan de letterlijke inhoud. In de late negentiende eeuw maakten de kunstenaars van het symbolisme fantasievolle, mysterieuze werken, die geen letterlijke voorstelling van de werkelijkheid waren. De kijker of lezer moest de betekenis van deze verontrustende beelden deels zelf bepalen. De associatie met gothic is niet toevallig: de Amerikaanse auteur Edgar Allan Poe, goth bij uitstek, was met name in Frankrijk een inspiratiebron voor symbolistische schrijvers.
De duistere en sfeervolle fantasie biedt vandaag de dag bijvoorbeeld inspiratie voor fantasykunst op het internet en in videogames. Op hun eigen manier zijn ook veel hedendaagse muzikanten op zoek naar een bepaalde sfeer in hun theatrale optredens of videoclips.