Design for the Real World

Papaneks leven en tijd (uit de tentoonstelling)

9 november 2020
Artikel

In het tweede deel van de tentoonstelling ‘Victor Papanek: The Politics of Design’ leer je Papanek beter kennen. Hier vind je de tentoonstellingstekst.

Victor Papaneks leven en werk zijn niet enkel geschikt als illustratie van zijn eigen ontwikkeling als designer en pedagoog, het zijn ook uitermate toepasselijke leidraden door de geschiedenis van 20ste-eeuws design. De breuklijnen in zijn curriculum vitae vallen netjes samen met de historische scharniermomenten van zijn tijd en hun effect op de designwereld. Zo vluchtte Papanek in 1939 van Wenen, vast in de greep van de nazi’s, naar New York, waar hij dankzij de futuristische wereldtentoonstelling van dat jaar al snel een compleet andere kijk op de wereld kreeg. In 1946 maakte hij de sprong naar professionele zelfstandigheid: onder de naam ‘Design Clinic’ ontwierp hij betaalbare, moderne meubels voor de naoorlogse consumenten. Daarbij was hij duidelijk beïnvloed door designgrootheden van het modernisme zoals de Amerikaanse architect Frank Lloyd Wright, en door onconventionele denkers zoals de architect en auteur Bernard Rudofsky, net als hij een Europese immigrant in Amerika.

In de loop van de jaren ‘60 werd het werk van Papanek steeds politieker en begonnen in Europa ook andere designers hun eigen beroep kritisch te analyseren. In 1970 verscheen uiteindelijk het boek dat Papanek beroemd maakte: Design for the Real World. De grote tafel in het midden van deze ruimte is gewijd aan dit controversiële werk. Oorspronkelijk verschenen in het Zweeds, werd het in 1971 uitgebracht in de VS. Het is sindsdien vertaald in meer dan 20 talen.

Tot op de dag van vandaag wordt Design for the Real World beschouwd als een baanbrekend werk wat betreft sociaal geïnspireerd en ecologisch duurzaam design. Het oorspronkelijke succes van het boek is echter gebaseerd op het feit dat het voor het eerst de diverse tegenculturen een stem gaf in design, en hun aandachtspunten op een duidelijke en algemeen begrijpelijke manier samenvatte.