Mapping Modernity

18. Travaux de Paris

31 oktober 2023

Parijs: moderniteit tegen revolutie

Op initiatief van Napoleon III, de laatste monarch van Frankrijk, moderniseert Georges-Eugène Hausmann, de prefect van de hoofdstad, de Parijse stadsstructuur en het stratenpatroon. Napoleon III maakt daarvoor zelf de schetsontwerpen. Bij de publicatie van deze kaart (1867) is het werk grotendeels voltooid. De stad wordt gezien als een levend organisme waar het bloed van de mobiliteit vrijelijk moet kunnen stromen: zouden de nieuwe straten daarom rood gekleurd zijn? Hele huizenblokken worden onteigend om grote doorbraken te realiseren en grootschalige verfraaiing van de gebouwen mogelijk te maken. Het draait niet alleen om esthetiek: het kunnen neerslaan van barricade-opstanden in volksbuurten is een minstens zo belangrijk motief. Zo is met de Boulevard Richard-Lenoire het Canal Saint-Martin overkluisd, in 1848 nog de ‘natuurlijke’ verdedigingslinie voor opstandelingen. Het is de Franse invulling van ‘verlichting’: la ville lumière (de verlichte stad), volgens Napoleon III het nieuwe Rome. De apotheose:de twaalf boulevards die samenkomen bij de Arc de Triomphe.

E. Andriveau-Goujon, Plan d’ensemble des travaux de Paris, Paris 1867. Coll. S/T U.1f.105, 98,5 x 131 cm.