De sneaker is groot gemaakt door verschillende jeugdculturen, maar vormt inmiddels een cultuur op zichzelf. Met een compleet eigen taal. In onze sneaker dictionary vind je een overzicht van de belangrijkste, meest gebruikte en soms ook gewoon leukste woorden.
Beaters
De sneakers die je dagelijks draagt. Dit zijn paren waarbij het niet erg is als ze vies worden en die gewoon bij slecht weer gedragen worden. Het woord komt van ‘take a beating’ en wordt niet alleen voor schoenen, maar ook voor auto’s gebruikt. Beaters zijn het tegenovergestelde van ‘on ice’.
BNIB/NIB/NWB
‘Brand New In Box’, ‘New In Box’ of ‘New With Box’, ongedragen sneakers in de originele doos. Wanneer sneakers doorverkocht worden zijn deze meer waard als ze in de originele doos zitten.
Bred
Iedere sneaker met een zwarte en rode ‘colourway’. Vroeger verwees deze term alleen naar de Air Jordan in de kleuren van de Chicago Bulls, maar inmiddels wordt hij gebruikt voor alle sneakers die rood met zwarte zijn. Het woord is een samenvoeging van black en red (zwart en rood in het Engels).
Bricks
Sneakers die gekocht zijn om weer door te verkopen, maar die minder winst opleveren dan verwacht of zelfs helemaal niet verkopen.
Crepes/creps, kicks, pata/patta, trainers
Andere termen voor sneakers. Crepes/creps en trainers zijn woorden die gebruikt worden in het Verenigd Koninkrijk. Pata/patta is oorspronkelijk het Surinaamse woord voor schoen, maar wordt inmiddels op veel meer plekken gebruikt, waaronder in Nederland.
Colourway
De specifieke kleurencombinatie van een sneaker.
Drop
Het moment waarop een specifiek model sneakers in de verkoop gaat, ook wel release genoemd.
DS (Deadstock)
Een onverkocht paar sneakers die niet meer geproduceerd worden.
Factory laced
Deze term wordt gebruikt wanneer de veters nog steeds geregen zijn zoals ze uit de fabriek komen. Dit geldt als een indicatie dat de sneakers niet gedragen zijn.
F&F (Friends and Family)
Exclusief geproduceerd voor vrienden, familie en werknemers van een merk. Deze sneakers worden niet verkocht, maar cadeau gegeven.
FuFu
Een term die gebruikt wordt voor schoenen die na zijn gemaakt van bekende merken. Fufu is een verbastering van het woord fugazi, wat in straattaal fake (nep) betekent.
GR (General Release)
Een release in onbeperkte oplage die beschikbaar wordt gesteld aan alle winkels. Door de onbeperkte oplage zijn deze paren bij doorverkoop veel minder waard dan exclusieve sneakers in een gelimiteerde oplage.
Grail
Hét sneakermodel voor de verzamelaar, meestal uiterst zeldzaam. Het woord komt van ‘holy grail’ oftewel de heilige graal.
GS (Grade School)
Een sneaker ontworpen voor kinderen. Vaak gekocht door vrouwen met kleine voeten voor een lagere prijs dan die voor volwassenen en in unieke ‘colourways’.
HS (Hyperstrike)
De meest exclusieve sneakers die in zeer beperkte oplage worden uitgebracht. Slechts beschikbaar voor enkele uitverkorenen en via een klein aantal winkels.
HTM
Staat voor “Hiroshi Fujiwara, Tinker Hatfield en Mark Parker”. Drie bekende ontwerpers die regelmatig hun krachten bundelen voor Nike.
Hypebeast
Mensen waarvan gezegd wordt dat ze geen eigen stijl hebben als het op sneakers aankomt en alleen populaire paren kopen om zo met iedere trend mee te gaan. Ondanks dat het woord mooi klinkt, wordt het gezien als een belediging.
NOS (New Old Stock)
De ontdekking van een onverkochte en ongedragen voorraad van oude sneakermodellen. Vaak in kleine familiebedrijven zoals een sportwinkel, waarbij de eigenaren geen idee hebben van de waarde van hun oude voorraad.
On ice
Een ongedragen paar sneakers, dat door de eigenaar bewaard wordt om in de toekomst te dragen. Hier zijn verschillende redenen voor: sommige kopers bewaren hun sneakers voor een speciaal moment, terwijl anderen wachten tot iedereen een bepaald model afgedragen heeft en zij nog een ‘fresh’ paar hebben. Ook komt het voor dat mensen twee paar kopen waarvan ze er een dragen en de ander ‘on ice’ zetten.
Pack
Een aantal sneakers dat gezamenlijk wordt uitgebracht als groep.
Player Exclusive
Sneakermodel dat speciaal wordt ontwikkeld voor een professionele sporter en niet bedoeld is voor de algemene verkoop.
Player Sample
Proefmodel van een sneaker bedoeld voor een professionele sporter om uit te proberen.
QS (Quickstrike)
Relatief zeldzame sneakers, meestal alleen verkrijgbaar in winkels voor exclusieve exemplaren.
Raffle
Een loterij waarbij de winnende deelnemers de kans krijgen om een sneaker te kopen op de dag dat deze uitkomt. Grote merken gebruiken dit vaak bij gelimiteerde releases om zo iedereen een eerlijke kans te geven.
Reseller
Mensen die sneakers kopen om ze met winst door te verkopen.
Retro
Een heruitgave van een model dat niet meer geproduceerd wordt.
Size Run
De hoeveelheid maten waarin een sneaker wordt uitgebracht.
SMU (Special Make Up)
Een serie sneakers speciaal geproduceerd voor een land of voor één winkel.
Uptowns
Bijnaam voor de Nike Air Force 1 die populair werd in uptown New York City.
VNDS (Very Near Deadstock’)
Sneakers die gepast zijn of slechts heel kort gedragen, maar nog steeds bestempeld kunnen worden als ‘deadstock’.
110
In het Verenigd Koninkrijk worden Nike Air Max ook wel ‘one-tens’ genoemd, omdat ze £110 kostten (ca. € 130).
Meer Artikelen
Ze sneaken je kast in… sneakers
Nancy Bocken is hoogleraar Sustainable Business aan de Universiteit Maastricht. Voor de Derde Verdieping duidt ze de impact van de mode-industrie op het milieu én deelt ze tips hoe zowel de overheid, sneakermarken en sneakerliefhebbers duurzamere keuzes kunnen maken.
Op het snijvlak van duurzaamheid en design
Schoenen van duurzame materialen zoals appelleer, paddenstoelenleer en gerecycled rubber zien we steeds vaker terug als alternatief voor dierlijk leer. Waar ligt de potentie en waar liggen de uitdagingen?
Mijn schoenen vertellen leugens over mijn kindertijd
Een reflectie op de workshop PORTAL 012 van Elisa van Joolen, door schrijfster Emma van Meyeren en fotograaf Nikola Lamburov.
Hoe we de wereld stuk rennen met onze hardloopschoenen
In een wereld waar het draait om minimale marges tussen winst en verlies, delft het milieu vaak het onderspit. Fabrikanten denken vooral in winst, niet in verlies en al helemaal niet in verlies voor de planeet. Dat geldt ook voor de maker van je hypermoderne stampers.
NFT’s van virtuele sneakers
Nike, Adidas en Puma, maar ook nieuwe merken richten zich erop: NFT sneakers oftewel virtuele sneakers.
Waarom kunnen sneakers niet genderneutraal zijn?
Titi Finlay is een Londense content creator, sneakerhead en sneakeractivist. Voor de Derde Verdieping probeert ze een antwoord te geven op de vraag waarom sneakers niet genderneutraal kunnen zijn.
Controversiële sneakers
Sommige werden verboden, terwijl andere hele sterke gevoelens oproepen, en dan zijn er ook nog rechtszaken tussen makers en merken.
Het tentoonstellingsontwerp van Koehorst in ’t Veld
Ontwerpers Jannetje en Toon vertellen over het concept achter het tentoonstellingsontwerp, de details en uitdagingen.
Feiten uit de sneakerindustrie
De sneakerindustrie is gigantisch. In 2021 alleen al zijn er 1,2 miljard sneakers wereldwijd verkocht, bijna tweemaal zoveel als in 2012.
Sneakeranatomie
De zool van een sneaker kan iedereen aanwijzen, maar wat is een upper? Waar zit de snor? En wat hebben het oogje en de veterstift gemeen? Ontdek het in deze sneakeranatomie.
Sneakers vanaf de jaren ’00
Nog steeds blijft de sneaker onverminderd populair, zeker onder jongeren. Wereldwijd blijven subculturen specifieke modellen aan hun dagelijkse ‘uniform’ toevoegen.
Sneakers in de jaren ’90
In de jaren 90 kreeg de sneaker voet aan wal in Nederland dankzij gabbers en bubbling, maar ook in Londen ontstond een unieke manier om de sneaker te stylen.
Sneakers in de jaren ‘80
In de jaren 80 ontstonden de eerste samenwerkingen. Dit bleef echter niet beperkt tot rolmodellen, ook de eerste collab met een winkel ontstond in deze tijd.
Sneakers in de jaren ‘70
Sneakercultuur is overal dankzij de invloed van jongeren uit achterstandswijken in grote steden. Zij hadden de hand in het verheffen van de sneaker van pure sportschoen tot felbegeerd stijlicoon.
Kijktip: het ontstaan van sneakercultuur
Sneakercultuur is inmiddels een wereldwijd fenomeen, maar ontstond lokaal, nog voor de opkomst van het internet. In de serie Sole Origins word je meegenomen naar steden die hier grote impact op hebben gehad.
Uit de tentoonstelling: introductie
Maar weinig voorwerpen zijn zo universeel en veelzijdig als de sneaker. Daarmee is het het onbetwiste culturele symbool van onze tijd, die een brug slaat tussen cultuur, ontwerp, mode, muziek en technologie.
Uit de tentoonstelling: style
Met dank aan de invloed van jongeren uit achterstandswijken in grote steden is de sneakercultuur is overal. Zij hadden de hand in het verheffen van de sneaker van pure sportschoen tot felbegeerd stijlicoon.
Uit de tentoonstelling: performance
De meeste sportschoenen die we als baanbrekend beschouwen, zijn ontwerpen voor de optimalisatie van sportprestaties. Uitgangspunten voor ontwerpers zijn eigenschappen als grip, pasvorm, stabiliteit, demping en energy-return.
Uit de tentoonstelling: tipping point
In de jaren 90 wagen grote sportmerken zich buiten hun comfort zone, en gaan exclusieve samenwerkingen aan met kleine retailers en progressieve modeontwerpers.
Uit de tentoonstelling: duurzaamheid en circulair design
De sneakerindustrie is milieubelastend, maar inmiddels zijn er veel hoopgevende projecten in gang gezet om deze problemen aan te pakken.
