‘Kill the Indian, save the man’ Deze kaart toont de overgebleven stamgebieden van inheemse indianen, na epidemieën, oorlogen en etnische zuiveringen rond de grote trek naar het Westen. Opmerkelijk zijn behalve de resterende reservaten ook de 22 kostscholen (rode ster) voor indianenkinderen, elk met een eigen begraafplaats (!). Leerlingen moeten hun indiaanse naam opgeven en…
Omstreden Petersprojectie Op de klassieke wereldkaart in mercatorprojectie is Europa groter dan Zuid-Amerika, terwijl het in werkelijkheid slechts een derde deel van haar oppervlakte beslaat. Bovendien gaf de 16e-eeuwse geograaf Mercator het noordelijk halfrond meer ruimte. De Oostduitse cartograaf Peters breekt met dit eurocentrisme en lanceert in 1967 een wereldkaart die wel oppervlaktegetrouw is. Het…
Onderdrukking en verzet in Zuid-Afrika Deze kaart komt uit de onderwijsmap ‘Dit is Apartheid’ van het Komitee Zuidelijk Afrika (KZA). Apartheid scheidt Bantoes, Kleurlingen, Aziaten en Blanken ruimtelijk en haar witte ‘baasskap’ dicteert rechten per ‘ras’. Zwarten in ‘blanke gebieden’ worden – zelfs als de grond al generaties in de familie is – verdreven naar…
Duitsland verdeeld en bezet De capitulatie van Groot-Duitsland leidt tot geallieerde bezetting, en ook Oostenrijk ontsnapt daar niet aan. Beide landen en hun hoofdsteden worden verdeeld in zones onder Sovjet-, Amerikaans, Brits en Frans gezag. Duitsland regeert zichzelf niet meer, zelfs voor het publiceren van een postcodekaart is toestemming nodig. De eerste tekenen van de…
Marshallhulp als start Koude Oorlog Tussen 1948 en 1952 spenderen de Verenigde Staten $ 13 miljard (omgerekend naar nu ruim € 150 miljard) om Europa te ondersteunen met voedselvoorziening, industrie en infrastructuur, en daarmee de economie uit het slop te trekken. Europees herstel is vooral in het belang van Amerika. De politieke betekenis is daarbij…
Wereld verdeeld in rood en blauw Rood is de kleur van de Sovjet-Unie, en sowieso de kleur van revolutie. De Amerikaanse propaganda neemt dat op deze kaart gretig over, want daarmee oogt het continentale Sovjetrijk groter, dreigender en massiever. De coalities waar de Verenigde Staten domineren ogen door het contrast vriendelijk blauw.
Goelag, archipel van strafkampen GULAG is vanaf 1930 de officiële afkorting voor opvoedings- en werkkampen in de Sovjet-unie. De Stalin-terreur veroordeelt miljoenen Sovjetburgers tot langdurige opsluiting in kampen. Later komen daar ook verslagen legereenheden bij. De gevangenen moeten keihard werken onder erbarmelijke omstandigheden, maar de kampen zijn niet gericht op systematische vernietiging, 90% overleeft.
Satire als propagandawapen Terwijl de Amerikaanse radio het heeft over wereldvrede (Мир/Mir betekent zowel wereld als vrede), verdediging en ontwapening, is het Amerikaanse leger bezig om overal in Europa militaire bases op te richten. Tegenover mooie woorden staan feitelijke daden, zo ziet de Sovjet-Unie dat in 1952, kort voor de dood van Stalin. De radioman…
Schuilen tegen atoomaanval Vanaf 1949 staan de verhoudingen tussen west en oost zo op scherp dat een nieuwe (nucleaire) wereldoorlog dreigt. De plannen voor het bouwen van schuilkelders – zoals hier in ’s Hertogenbosch – blijven echter steken in sporadisch gerealiseerde voornemens, al zijn de zes op deze kaart vermelde Bossche schuilkelders wél gebouwd.
Begin van Europese integratie Aan de oprichting in 1952 van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) liggen politieke, economische én militaire motieven ten grondslag. (West-)Duitsland moet uit het moeras worden getrokken om herhaling van de wraakgevoelens na het Verdrag van Versailles te voorkomen. Europa groeit voor het eerst als gelijkwaardige staten naar elkaar…
Begin van Europese bureaucratie In 1955 staan politieke en economische samenwerking tussen Europarat en EGKS (=Montanunion) op één lijn. Beide hebben supranationale, beslissingsbevoegde organen, en uitoefening van die bevoegdheden staat onder controle van het parlement en van het Hof van Justitie. Zelfs het principe van vrij verkeer van personen is al vastgelegd.
Berlijnse muur als Koude Oorlogssymbool De Muur staat als dramatisch symbool van de Koude Oorlog prominent op deze geschematiseerde plattegrond van Berlijn. De fysieke muur maakt de deling tussen west en oost voor de Berlijners ‘definitief’. Augustus 1961 is razendsnel de ‘muur van schande’ (zoals ze aan de westkant genoemd wordt) gebouwd als ‘antifascistische beschermmuur’…
Opstand in Oost-Duitsland Wat in de DDR begint als verzet tegen een opgelegde arbeidsproductiviteitsverhoging bij bouwvakkers, loopt binnen 24 uur uit op een arbeiders- en boerenopstand tegen de Oost-Duitse regering. Het verzet wordt door het Rode Sovjetleger binnen enkele dagen gewelddadig onderdrukt. De regering in West-Duitsland publiceert deze overzichtskaart met daarop het verzet en de…
Kerkelijk verzet tegen atoomwapens De Koude Oorlog kent een nieuw dieptepunt wanneer er gedreigd wordt met allesverwoestende neutronenbommen. In Nederland wordt heftig gediscussieerd over de vraag of hier kernwapens gestationeerd mogen worden. Die zouden een kernaanval van het Oostblok kunnen uitlokken en daarmee de democratisering van Oost-Europa blokkeren.
Esthetiek van militaire kaarten: Riga Als deze plattegrond in zes vellen in Leningrad wordt vervaardigd ligt Riga nog in de Sovjet-Unie. De plattegrond is nauwkeuriger dan die van steden buiten de Sovjet-Unie en zijn satellietstaten. Details als de stroomsnelheid, diepte en breedte van de rivier, de breedte van bruggen en houtsoorten in het bos staan…
Verenigde Staten als (enige) wereldmacht Al jaren leeft het idee bij politici, deskundigen en journalisten dat de Verenigde Staten als wereldmacht over zijn hoogtepunt heen zijn. China wordt gezien als de nieuwe wereldspeler, en we zijn op weg naar een multipolair statenstelsel. Voorlopig echter zijn de Verenigde Staten het enige land dat overal op aarde…
Subtiele verschillen in Europa Het lijkt bijna een ‘gewone’, sobere, objectieve en vooral institutionele kaart van de Europese Unie in 2013. Bergen doen er niet toe, maar de kleinste provincie in Estland wel. Toch zit er een subtiele boodschap in de kaart. Zo toont ze de veeltaligheid van de Unie door alle landen te benoemen…
Brexit-referendum verdeelt Britten De kaart in het midden is vertrouwd, zo kennen we het geografisch correcte Verenigd Koninkrijk. De meerderheid lijkt daar te willen blijven (meer geel dan blauw, vooral door Schotland). Maar de linker kaart is electoraal correct en de rechter proportioneel: Groot-London en Schotland kunnen niet voorkomen dat Engeland en Wales uit de…
Stikstofkaartje veroorzaakt boerenopstand De vraag hoe de veehouderij in Nederland zich verhoudt tot de Europese milieuregels speelt al decennia. Veel veehouders konden zich nog veilig wanen op grond van de Nitraatkaart uit 2017 (21b), die de oppervlaktewaterkwaliteit aangeeft. Maar het ‘stikstofkaartje’ van juni 2022 slaat in als een bom: bekende probleemgebieden als Noord-Brabant, Noord-Limburg en…
Loan Favan maakte in opdracht van Design Museum Den Bosch de serie TANEM FIUJA, een serie sieraden en ornamenten op het snijvlak van technologie en het menselijk lichaam, waarin ze speculeert over de toekomst van de mens.
Zaterdag 2 september gaat de week van het Brabants Boek Present van start. Tot en met zondag 10 september krijg je de novelle Nargis gratis bij besteding van minimaal € 15,- aan boeken. Op vertoon van de novelle krijg je bij 10 Brabantse musea, waaronder Design Museum Den Bosch, ook nog eens een tweede kaartje gratis.
Met grote trots maken Design Museum Den Bosch en Stichting Stokroos bekend dat Loan Favan de tweede ontvanger van het Stokroos BodyDrift Stipendium is. Het werk van Loan Favan zal vanaf 16 september 2023 te zien zijn.
Middenin de hal staat een speciale baan waarop iedereen met een zelf gevouwen papieren vliegtuigje een gooi kan doen naar het Museumkampioenschap. Jong of oud, vouwveteraan of jonge gooier, iedereen mag gratis meedoen. Gooi je het verst? Dan win je een prachtige gouden beker en eeuwige roem.
De tentoonstelling Mapping Modernity – Moderniteit in kaart vertelt het verhaal van onze wereld in 250 kaarten. Iedere kaart is een inkijkje in de gedachtegang van de opdrachtgevers, en de manieren waarop zij de wereld naar hun hand wilden zetten.
Doe met een zelf gevouwen papieren vliegtuigje een gooi naar het Museumkampioenschap! Jong of oud, iedereen mag gratis meedoen. Gooi je het verst? Dan win je een prachtige gouden beker.
In Ontworpen liefde zie je hoe design ons stuurt in het vinden van liefde en het consumeren ervan. Én je ontmoet de ontwerpers die speculeren over alternatieven voor de vele liefdesclichés. Kortom: de tentoonstelling opent je ogen voor hoe ons beeld van liefde is ontworpen.
Stap na een bezoek aan de tentoonstelling ‘Sneller, beter, mooier’ in de voetsporen van een stroomlijnontwerper.
Creëer een pijlsnel vervoersmiddel tijdens deze inloopworkshop.
Ontwerp je eigen razend snelle boot, vliegend dier of hypermoderne auto.
Stap na een bezoek aan de tentoonstelling ‘Sneller, beter, mooier’ in de voetsporen van een stroomlijnontwerper.
Creëer een pijlsnel vervoersmiddel tijdens deze inloopworkshop.
Ontwerp je eigen razend snelle boot, vliegend dier of hypermoderne auto.
Design Museum Den Bosch presenteert met trots het werk van drie talenten uit de Brabantse designwereld in het kader van de Designprijs 2023: Manon van Hoeckel, Boey Wang en Shahar Livne.
In de keramiekkast op de tweede etage tonen we de recente aankoop van het werk Everyday Tools Series 1 van Sigrid Calon.
Kies zelf opdrachten en objecten uit waarmee je je blik verruimt. Hoe combineer je verschillende disciplines, die bij ckv aan bod komen, met elkaar in het museum? In deze museumles gaan leerlingen onder begeleiding van een museumdocent aan de slag met theater, design, fotografie, film, muziek, en erfgoed in het museum. Leerlingen kiezen zelf welke…
Bekijk design door de ogen van muziek en geluid. Hoe beïnvloedt wat je hoort ook wat je ziet? Hoe combineren geluiden die je dagelijks hoort met objecten in het museum? Past deze muziek goed bij het werk waar je naar kijkt? Kun je zelf een soundtrack van een object maken? Met silent disco koptelefoons op…
Onder de naam Young Design ontwikkelt Design Museum Den Bosch tentoonstellingen, presentaties en publieksprogramma’s voor en door jonge mensen. De Young Design curatoren Bao Yao Fei (tentoonstellingen) en Jim van Geel (publieksprogramma) leggen hierbij de nadruk op jonge ontwerpers, jonge gebruikers en de voor hen relevante en urgente maatschappelijke ontwikkelingen. Young Design biedt hiermee een…